Lezing Doris Schillings - d’r Joep en afbeeldingen van de werkende mens sinds de Oudheid

Maandelijkse cultuur-historische lezing door kunsthistorica Doris Schillings.
Inhoud
“d’r Joep is een monument voor de mijnwerkers en domineert trots en zelfbewust de Markt van Kerkrade. Er rijst de cultuurhistorische vraag: Werden arbeiders, werkende mensen, in de kunst uitgebeeld? Zo niet, waarom niet? Zo ja, waarom en op welke wijze?
Oudste afbeeldingen van jagers zijn er al uit de Prehistorie.
De Pre-klassieke en Klassieke culturen kennen gedifferentieerde beroepen; echter veel werkende mensen zijn slaven. Zij worden alleen op kleine voorwerpen afgebeeld. De grootse monumenten zijn voorbehouden aan goden en heersers.
In de christelijke Middeleeuwen is kunst vooral bedoeld om religieuze inhouden zichtbaar te maken. Het afbeelden van werkende mensen staat dan ook altijd in dienst van het uitbeelden van religieuze inhouden.
In de Renaissance en de Barok verandert het beeld van de aarde, van de wereld en dat van de mens. Zo ontstaat meer belangstelling voor het individu, wat de portretkunst toont. Natuurlijk is dit nog een privilege voor heersers, en voor het eerst voor geleerden en kunstenaars.
Nieuw gedachtegoed in de XVIII. eeuw leidt ook tot de Franse Revolutie. Er ontstaat een nieuw mensbeeld, waarin men in theorie gelijkwaardigheid van allen bepleit. In de kunst is dit nieuwe mensbeeld te merken in het midden van de XIX. eeuw: Realisme
Voor het eerst toont men werkende mensen in hun eigen waarde en waardigheid, maar ook in hun eigen zwoegen, in armoede en ellende.
In XX. eeuw ontstaan bewegingen, die massa’s aantrekken, beïnvloeden en gebruiken (Rusland, Italië, Duitsland). Het zijn politieke bewegingen, die arbeiders, naast soldaten en boeren, centraal stellen inde maatschappij. De afbeeldingen van arbeiders in de propaganda-kunst echter zijn geïdealiseerd volgens hun politieke doelen.
Pas na W.O.II. keert men terug naar het afbeelden van werkende mensen zoals die al het Realisme heeft getoond.
Aanmelden: info@bibliotheekkerkrade.nl
of 045 -763 0520